نورد گرم چیست ؟
نورد گرم فرایندی از دسته عملیات حرارتی است که در آن فلز بالاتر از دمای تبلورزدایی گرم می شود تا نرم شده تا بتوان با عملیات نورد تغییر شکل داده شود . این فرآیند برای ایجاد اشکال با ابعاد هندسی مطلوب و خصوصیات مواد ضمن حفظ همان حجم فلز استفاده می شود . فلز گرم بین دو رول برای صاف کردن آن ، افزایش طول آن ، کاهش سطح مقطع و به دست آوردن ضخامت یکنواخت بین دو رول عبور می کند . فولاد نورد گرم رایج ترین محصول فرآیند نورد گرم است و به طور گسترده در صنایع فلزی چه به عنوان محصول نهایی و چه به عنوان ماده اولیه مورد استفاده قرار میگیرد . گلنرده سعید یکی از صنایع فلزی فعال در زمینه ساتفاده از ورقهای نورد گرم در تولید درب فرفورژه میباشد . ما در این مقاله شما را با کلیاتی از عملیات نورد گرم آشنا خواهیم کرد . همراه ما باشید با اطلاعات بیشتر از انواع ورق نورد گرم st37 و st52 ، نبشی و پروفیل ، لوله های فولادی مانیسمان و، ناودانی و…
طراحی و ساخت حفاظ آکاردئونی
ساختار ورق نورد گرم
ساختار دانه اولیه غیر یکنواخت فلز شامل دانه های ستونی بزرگی است که در جهت جامد شدن در حال رشد هستند . این معمولاً شکننده و دارای مرزهای دانه ضعیف است و ممکن است حاوی نقایصی مانند حفره های کوچک شده ، تخلخل ناشی از گازها و مواد خارجی مانند اکسیدهای فلزی باشد.
- نورد گرم ساختارهای دانه را شکسته و مرزها را از بین می برد
- و باعث شکل گیری ساختارهای جدید با مرزهای محکم و دارای ساختارهای دانه یکنواخت می شود.
- در عملیات نورد گرم ، ورق حرارت دیده بین دیواره های غلطک قرار میگیرد
- در ادامه ضخامت ورق با هر بار عبور از یک غلطک به ضخامت کمتری تبدیل میشود
- ( ممکن است در یک عملیات نورد صفحه فلزی چند بار بین غلطک ها قرار گیرد )
- پس از فشرده شدن و کشیده شدن آن سطح ورق نیز صاف تر و حفره ها گم میشوند
ویژگیهای عملیات نورد گرم
نورد گرم در مقایسه با عملیات نورد سرد شباهت ها و تفاوت هایی دارد که در برخی موارد بهتر و در بیشتر موارد خواص مکانیکی آن نسبت به ورق نورد سرد ضعیف تر عمل میکند . اما در حالت کلی ویژگیهای نورد گرم عبارتند از :
- چقرمگی و مقاومت بالا
- شکل پذیری در نورد گرم عملی میشود
- مقاومت در برابر لرزش و استرس
- انعطاف پذیری در عملیات نورد گرم نیز شدنی میشود
- قابلیت جوشکاری ورقهای نورد گرم نیز مناسب است
چرا به ورقهای نورد گرم ورق سیاه میگویند ؟
در عملیات نورد گرم ورق از حالت پلیت و شمش به ورقهای نازک تر فولادی تبدیل میشود . این ورق ها جهت داشتن بستری مناسب نورد نیاز به دمای بالای دارند که بتواند بلورهای فلزی را آماده تغییر شکل کند . از این رو با اعمال حرارت بالا در کوره های ذوب فلز رنگ آنها به رنگ سیاه و دوده ای تغییر میکند . از این رو این ورق ها را ورق سیاه یا ورق نورد گرم میگویند .
فرآورده های نورد گرم کدامند ؟
- ورق st37 و st52 سیاه
- ورق استیل نورد گرم
- انواع نبشی فولادی و استیل
- انواع ناودانی فولادی و استنلس استیل
- انواع پروفیل ضخیم فولادیو استنلس استیل
- لوله های فولادی و استیل مانیسمان
کاربرد ورق نورد گرم
امروزه کاربردهای بسیاری برای فرآورده های نورد گرم اختصاص داده شده است . برای مثال از ورقهای نورد گرم میتوان کاربردهای زیر را اشاره داشت :
- کاربرد در قطعات خودرو
- انواع کپسول ، لوله و سیلندرهای گازی
- سازه های ماشین آلات صنعتی مانند اره و ، پرس ، دستگاه های برش ، دستگاه ماشین کاری و….
- تجهیزات کشاورزی نیز از ورقهای نورد گرم استفاده فراوانی میشود
- در ساختمان سازی استفاده بسیار زیادی از فرآورده های نورد گرم میشود
- ریل قطار ، ایستگاه های مترو ، استفاده در پل سازی ها و کشتی سازی ها و….
خواص شکل پذیری ورق نورد گرم
در ورقهای فولادی نورد گرم ما قدرت مانور کمتری نسبت به نورد سرد داریم . یکی از این دلایل میتواند انعطاف پذیری و شکل پذیری سخت ورق نورد گرم باشد .
- نورد گرم در واقعا تغییر شخامت اولین پلیت های فولادی میباشد
- این ضخامت ها آنقدر زیاد نیست بتوان از آنها در برخی محصولات استفاده کنیم
- اما در حالت کلی نورد گرم میتواند خواص انعطاف پذیری را به صفحه فولادی ببخشد
- با شکل پذیر شدن ورق محصولاتی همچون نبشی ناودانی ، لوله فولادی مانیسمان ، پروفیل مانیسمان و….. انواع فرآورده های فولادی امکان پذیر میباشد
معایب فولاد نورد گرم چیست ؟
همانطور که اشاره داشتیم فولاد نورد گرم نسبت به نورد سرد در برخی خواص مکانیکی ضعیف تر عمل میکند . اما باید بدانیم که نورد گرم الزامی ترین و نخستین عملیات حرارتی روی پلیت های فولادی میباشد که موجب میشود صفحه فولادی به ورقی انعطاف پذیر و کارآمد تبدیل شود . از معایب این فولاد میتوان به موارد زیر اشاره کرد :
1. زنگ زدگی فولاد درکوتاه مدت
زمانی که سطح ورق با هوا اکسیده شود فولاد به مرور دچار زنگ زدگی میشود . نورد گرم در ورقهای کربن استیل به دلیل نداشتن پوششی مقاوم در باربر اکسیداسیون های محیطی همیشه در خطر زنگ زدگی میباشند . از نیو رو در برخی موارد از پوشش متال اسپری با پوشش های دیگر جهت مقاومت زنگ آهن استفاده میشود
2. خورنده بودن آلیاژ ورق نورد گرم
با تماس پیدا کردن ورق نورد گرم برای مدت طولانی در معرض خوردگی لایه بیرونی فولادی دچار آسیب میشود که این مورد در برخی موارد کاملا میتواند مشکل ساز باشد . تماس پیدا کردن با عملیات های حرارتی ، مواد شیمیایی ، خورنده های سایشی و…. برخی موارد دیگر که خوردگی دانه ای یا سطحی ایجاد میکند از نواقص خواص مکانیکی فولادر نورد گرم میباشد
